500 mensen demonstreerden 26 juni in Amsterdam voor verandering in de transgenderzorg: “Weg met wachtlijsten en diagnoses, naar zelfbeschikking en decentralisatie”.

Afgelopen zaterdag 26 juni 2021 vond in Amsterdam de Trans Zorg Nu! demonstratie plaats, tegen de wantoestanden in de transgenderzorg en voor een structureel ander systeem van transitiezorg op basis van zelfbeschikking en decentralisatie. Er kwamen ongeveer 500 mensen op af, die van het George Gershwinplein langs het Amsterdam UMC naar het Stadionplein liepen.

De demonstranten waren kleurrijk gekleed en vrolijk, maar ook boos. “Fuck het VU, trans zorg nu!” was de meest gehoorde slogan, verwijzend naar het genderteam van het voormalig VUMC (nu A-UMC), dat volgens de deelnemers hoofdverantwoordelijk is voor de wantoestanden in de transgenderzorg. Voor het ziekenhuis hield de demonstratie dan ook halt om een toespraak van Principle 17 te houden, maar op last van de politie werd al snel weer verder gelopen. Op het Stadionplein werden vervolgens toespraken gegeven door onder andere het Trans Healthcare Network en Rebekka Timmer van BIJ1.

Het was de eerste demonstratie over transgenderzorg in Nederland, ondanks dat er binnen de transgender gemeenschap al lange tijd onvrede heerst over dat onderwerp; transgender mensen die medische hulp zoeken krijgen te maken met jarenlange wachttijden, achterhaalde en vernederende diagnoseprocedures, onkunde en machtsmisbruik. Anno 2021 worden transgender mensen nog steeds minder serieus genomen als ze non-binair zijn, wordt zorg vertraagd als mensen autistisch of depressief zijn of een traumatisch verleden hebben. Wie in transitie wil wordt gedwongen te voldoen aan het achterhaalde beeld dat de arts heeft van wat een transgender is, en dient braaf antwoord te geven op ongepaste vragen over seksleven en masturbatiegewoontes. Maar weinig patiënten durven kritiek te uiten, vanwege de enorme machtspositie van de arts. Assertieve patiënten die te veel weerwoord bieden merken dat ze worden tegengewerkt en dat zorg wordt vertraagd of ontzegd.

Deze klachten zijn niet nieuw. Ze spelen al decennia. De claim dat de genderteams niet kunnen anticiperen op het groeiende aantal patiënten was ooit geloofwaardig, maar houdt tien jaar later geen stand. Ook op het gebied van de behandeling zelf beloven de genderteams keer op keer verbetering en keer op keer verandert er niets. Ze blijven vasthouden aan onzin-diagnoses en protocollen en weigeren de macht die ze over patiënten hebben op te geven. Beloftes zoals patiënten geen diagnose-trajecten meer laten herhalen en non-binaire mensen serieus nemen, worden niet nagekomen. Een woordvoerder van de Trans Zorg Nu! laat weten: “Het is duidelijk dat we van de genderteams geen oplossingen kunnen verwachten. Ze willen en kunnen het niet.”

Vanaf het podium van de demonstratie werd opgeroepen tot een zomer vol acties voor verandering in de transgenderzorg: een “summer of trans rage” (zomer van trans woede). Deze oproep werd door de aanwezige demonstranten met luid gejuich ontvangen. De instagrampagina @vugendermistreatment, waarvan twee vertegenwoordigers een toespraak gaven zaterdag, is inmiddels een petitie gestart gericht aan het genderteam. Het eerste ultimatum, voor een excuses van het A-UMC, is in september. De transgendergemeenschap zal dit jaar zeker nog meer van zich laten horen.

Site Trans Zorg Nu!: transzorgnu.noblogs.org

• Trans Zorg Nu! roept op tot demonstratie over transitiezorg, op Transgender Info, 23 juni 2021
• Transgenderzorg onder vuur: ‘Anderen beslissen over onze lichamen’, op OneWorld, 2 juni 2021
• Misstanden in de transgenderzorg, op De Nieuws BV, 27 mei 2021
• Hoe de transgenderzorg door een monopolie belemmerd wordt, op Vrij Nederland, 3 september 2019
• Stop Gatekeeping
• Principle17
• Transnormativity in the psy disciplines: Constructing pathology in the Diagnostic and Statistical Manual and Standards of Care, in American Psychologist, 2019
• Informed Consent in the Medical Care of Transgender and Gender-Nonconforming Patients, in AMA Journal of Ethics, november 2016